CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ - İLKOKUL 3. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ
#sümeyyaavcı #canlılarınortaközellikleri #fenveteknolojidersi #canlıcansız #solunum
Soru 1: Canlı ve cansız varlıklar nelerdir ? Örnekler vererek açıklayınız.
Cevap : Çevrede , duyu organlarımızla algılayabildiğimiz her şeye varlık denir. Varlıklar canlı ve cansız varlıklar olarak ikiye ayrılır. Çevremizdeki insanlar ,hayvanlar ve bitkiler canlı varlıklardır. Çevremizdeki toprak , hava , su ,taşıtlar birer cansız varlıklardır.
Soru 2 : Canlıların ortak özelliklerini maddeler halinde yazınız.
Cevap : Canlı varlıkları cansız varlıklardan ayıran temel özelliklere canlıların ortak özellikleri denir.
1 – Hücrelerden meydana gelirler.
2 – Beslenirler
3 – Solunum yaparlar.
4 – Hareket ederler.
5 – Çoğalırlar. ( Ürerler )
6 – Boşaltım yaparlar.
7 – Doğar ,büyür ve ölürler.
Soru 3 : Canlılar nasıl beslenirler ? Açıklayınız.
Cevap : Canlılar hareket etmek , çoğalmak , solunum yapmak , büyüyüp gelişmek gibi yaşamsal faaliyetlerini yapabilmek için beslenirler. İnsanlar ve hayvanlar besinlerini diğer canlılardan elde ederler yani hazır besin tüketirler. Bitkiler ise kendi besinlerini kendileri üretirler.
Soru 4 : Canlılar nasıl solunum yapar ? Açıklayınız
Cevap : Canlılar enerji elde etmek için solunum yaparlar. Canlıların enerji elde etmek için ,oksijen alıp, karbondioksiti dışarı vermeleri olayına solunum denir.
Balıklar ve yavru kurbağalar sudaki oksijeni almak için solungaçlarını kullanırlar.
Bitkilerin solunum organları yapraklarıdır. Bitkiler gündüzleri karbondioksit alıp, oksijeni vererek, geceleri ise oksijen alıp karbondioksit vererek solunum yapar.
Soru 5 : Canlılar çoğalırlar ? Açıklayınız
Cevap : Canlıların neslini devam ettirmek için kendine benzer yavrular meydana getirmesine üreme denir.
Hayvanlar Üreme
1 – Doğurarak çoğalma : Koyun ,keçi ,inek ,kedi, köpek ,tavşan ,yarasa ,fok ,balina gibi
2 – Yumurta ile çoğalma : Tavuk ,ördek ,kaz ,kuş ,kurbağa ,kaplumbağa ,yılan ,timsah ,balık gibi
Bitkilerde Üreme
Bitkiler tohumla çoğalırlar. Tohum uygun şartlarda çimlenerek yeni bitkiyi oluşturur.
Soru 6 : Canlılar nasıl boşaltım yapar ? Açıklayınız.
Cevap : Canlıların çeşitli faaliyetler sonucunda vücutlarında oluşan zararlı maddeleri dışarı atılmasına boşaltım denir.
İçinde zararlı atıklar bulunan kan, böbreklerde süzülür ve idrar oluşur. Zararlı maddeler idrarla dışarı atılır.
Deri, vücuttaki fazla suyun dışarı atılmasını sağlayarak boşaltıma yardımcı olur.
Hayvanlar ter, idrar, dışkı yoluyla boşaltım yapar.
Bitkiler beslenme ve solunum sırasında oluşan zararlı maddeleri yapraklarında biriktirirler. Bu yapraklar sararıp düşer ,böylece bitkideki zararlı maddeler atılmış olur.
Soru 7 : Canlılar nasıl tepki verir ? Açıklayınız
Cevap : Bütün canlılar çevrelerinden uyartı aldıklarında tepki verirler. Canlıların çevrelerinde olup biten olaylara gösterdikleri tepkiye irkilme denir.
İnsanlar ,çevrelerinden uyartı aldıklarında tepki verirler.
İğne batan elin çekilmesi ,
Sobaya değen elin çekilmesi ,
Güneşe bakarken gözün kısılması.
Hayvanların uyartılara verdiği tepkiler daha hızlı ve daha çoktur.
Kediyi gören farenin kaçması veya saklanması ,
Bitkiler de uyartılara tepki verirler. Bitkiler; su ışık ve sıcaklık gibi etkilere tepki gösterirler.
Ayçiçeğinin çiçeklerini ve yapraklarını güneşe çevirmesi , * Küstüm çiçeğinin yapraklarına dokunulduğunda yapraklarını kapatması örnek verilebilir.
Soru 8 : Canlılar nasıl hareket eder ? Açıklayınız
Cevap : Canlıların yer ve yön değiştirmelerine hareket denir.
İnsanlar ve hayvanlar yer değiştirerek hareket ederler. Yürüme ,koşma ,uçma ,yüzme gibi yer değiştirme hareketi yaparlar. Yılan sürünerek ,kuş uçarak, balık yüzerek ,kedi yürüyerek hareket eder.
Bitkiler yönelme ve boyuna uzama hareketi yaparlar. Güneşe yönelme, suya yönelme ,çiçek açma ,solma ,büyüme gibi yer değiştirmeden yapılan hareketlerdir. Ayçiçekleri yaprak ve çiçeklerini Güneş’e doğru ,köklerini su bulunan toprağa doğru çevirir.
Soru 9 : Canlılarda büyüme ve gelişmeyi açıklayınız.
Cevap : Tüm canlılar dünyaya geldikten sonra büyür ve gelişir. Canlıların zamanla boyutlarındaki artmaya büyüme denir.
İnsan ve hayvanlar da büyüme sınırlıdır. Belli bir büyüklüğe ulaştıklarında büyümeleri durur.
Bazı bitkilerde büyüme sınırsızdır. Çınar ağacında büyüme sürekli devam eder.
Bitkiler yaşam sürelerime göre ikiye ayrılır.
1 – Yıllık Bitkiler : Aynı yılın içinde tohumdan yetişen olgunlaşan ve aynı sezonda tohum veren bitkilerdir. Domates , biber ,fasulye ,buğday ,arpa ,mısır gibi
2 – Çok Yıllık Bitkiler : Yaşam süresi bir yıldan fazla olan bitkilere denir. Ağaçlar ve bazı süs bitkileri bu grupta yer alır.
